صنعت لوازم خانگی ایران در سالهای اخیر توانسته به یکهتاز بازار داخلی تبدیل شود. البته این امر به تبعیت از خروج شرکتهای خارجی از ایران و البته قانون ممنوعیت واردات اتفاق افتاد. اما اینکه ایران توانسته نقش و جایگاه خود را در بازار جهانی هم به همین مقدار ارتقا دهد جای سوال قرار دارد. البته بدیهی است که پاسخ به این سوال منفی است؛ چراکه با توجه به شرایط تحریمی و سیاستهای داخلی هنوز شرایط برای افزایش نقش صنعتی در سایر کشورها مهیا نیست. اما برای بهبود این روند میتوان به چند نکته اشاره کرد.
قبل از هر نکتهای باید توجه داشت که حضور در بازارهای جهانی باید از طریق صادرات صورت بگیرد. بحث صادرات نیز زمانی به توفیق میرسد که تولیدکنندگان بتونند محصولات قابل رقابت با محصولات مشابه سایر کشورها عرضه کنند. در نتیجه باید برنامهریزی دقیقی انجام شود تا ایران هم بتواند با همکاری سایر کشورها تکنولوژی روز دنیا را وارد کشور کند و به ساختههای روز دنیا نزدیک شود. البته این انتقال تکنولوژی زمانی مؤثر است که محصول ایرانی از لحاظ قیمتی هم بتواند رقابتپذیر باشد. در این زمینه میتوان کالاهای همگن و همشکل آسیایی و اروپایی را ملاک قرار داد و از آنها پیشی گرفت. آنگاه است که میتوان به افزایش صادرات لوازم خانگی امیدوار شد.
البته دادههای موجود نشان از رشد صادرات لوازم خانگی ایران نسبت به سالهای گذشته دارد. این رشد صادرات بدین معناست شرکتهای تولیدی، بازارهای هدف خود را شناسایی کرده و به بررسی کالاهای پرطرفدار در این بازارها پرداختهاند. در نهایت نیز مبتنی بر آن تولید خود را به سوی اجناسی که در این بازارها از استقبال بهتری برخوردارند، سوق دادهاند. بهویژه در برخی محصولات نظیر پکیج، بخاری، آبگرمکن و کولر آبی که در گذشته بازارهای هدف خود را شناسایی کردهاند افزایش صادرات قابل توجهی صورت گرفت.
جایگاه صنعت لوازم خانگی ایران در منطقه
نگاهی تاریخی نشان میدهد زمانی که شرکتهای کرهای و ترکیهای لوازم خانگی تولید نمیکردند، شرکتهای ایرانی ارج و آزمایش صادرکننده لوازم خانگی بودند. متأسفانه ایران در این زمینه به جای پیشرفت، پسرفت داشته است. از این رو شرکتهای کره و ترکیه با هدفگذاری، پیشرفت کردند و بازار منطقه را در دست گرفتند.
به طور کلی کیفیت لوازم خانگی از قبیل ماشین لباسشویی، ظرفشویی و یخچال فریزر به کیفیت موتور، مواد اولیه، خدمات پس از فروش و شکل ظاهری بستگی دارد.
وقتی ادعای درجه یک بودن متریال و مواد اولیه یک محصول را داریم باید این اجناس را با قیمت مناسب به بازارهای دیگر عرضه کنیم تا بازار هدف را در دست گرفته و در آن فعالیت رقابتی داشته باشیم.
ایران جایگاهش را پس میگیرد؟
با توجه به برنامه دولت در حوزه صادرات لوازم خانگی امید شرکتهای تولیدی به دولت است. اگر امیدی نبود این شرکتهای تولیدی در زمینه صادرات سرمایهگذاری انجام نمیدادند. اما باید برنامهها طوری پیش برود که این سرمایهگذاری نتیجه مثبتی در پیش داشته باشد و ایران علاوه بر منطقه، بتواند نقش خود را در بازار اروپا و سایر مناطق نیز افزایش دهد.