در عصر فناوری که تقریباً همه شرکت‌ها کم یا زیاد به آخرین دستاوردهای فناوری در حوزه خود دسترسی دارند، تفاوت در استفاده کردن یا نکردن از فناوری‌های جدید در محصولات لوازم خانگی، موجب تمایز بین برندهای ممتاز و معمولی بازار شده است که طبیعتاً این تفاوت در قیمت و کیفیت محصولات فوق نیز اثرگذار بوده است.
اما در بین برندهای ممتاز بازار چه عاملی باعث ایجاد تفاوت در انتخاب می‌شود؟ در ادامه به بررسی این موضوع می‌پردازیم.
شاه‌کلید ماجرای تفاوت در کیفیت و به‌نوعی تمایز بین برندهای مختلف در بازار را همین نکته ساده تعیین می‌کند که آیا برند سازنده لوازم خانگی خودش در فناوری ساخت محصول پیشرو است و یا به‌عنوان شرکتی دنباله‌رو برای تولید محصولات مختلف، نیاز به استفاده از فناوری‌هایی دارد که توسط سایر شرکت‌ها رونمایی شده‌اند؟
تکنولوژی‌هایی که تفاوت ایجاد می‌کنند
شتاب توسعه فناوری در جهان باعث شده تا شرکت‌های پیشرو که تا پیش از این صرفاً در ساخت برخی محصولات محدود لوازم خانگی شهرت و اعتباری کسب کرده بودند، پا را فراتر گذاشته و با تکیه بر فناوری پیشرفته‌ای که در ساخت محصولات متنوع لوازم خانگی به کار می‌برند، در بازار رقابتی فعالیت داشته باشند.
به طور مثال اگر تا پیش از این شرکت سونی را صرفاً به واسطه ساخت تلویزیون‌ها و دوربین‌ها و لوازم صوتی و تصویری با کیفیت می‌شناختیم، امروز گستره تولیدات این شرکت تا جایی پیش رفته که مبادرت به ساخت یخچال و فریزرهای مدرن هم می‌کند.
یا در مورد دیگر شرکت شیائومی که ابتدا کارش را با ساخت گوشی‌های هوشمند آغاز کرد امروز در جایگاهی قرار گرفته که قصد دارد خودروهای فوق پیشرفته برقی تولید کند.
بر همین اساس رقابت شدیدی بین شرکت‌های فعال در حوزه تولید لوازم خانگی در گرفته و عمده شرکت‌های موفق لوازم خانگی جهان اکنون شرکت‌هایی هستند که در توسعه فناوری و تولید و ساخت تراشه و بردهای تخصصی، خودکفا هستند و فرمول اختصاصی خود را برای تولید محصولات خود به کار می‌برند.
در واقع شاه‌کلید ماجرای تفاوت در کیفیت و به‌نوعی تمایز بین برندهای مختلف در بازار را همین نکته ساده تعیین می‌کند که آیا برند سازنده لوازم خانگی خودش در فناوری ساخت محصول پیشرو است و یا به‌عنوان شرکتی دنباله‌رو برای تولید محصولات مختلف، نیاز به استفاده از فناوری‌های این حوزه دارد که توسط سایر شرکت‌ها رونمایی شده‌اند؟
در سال‌های اخیر با توجه به بازتر شدن فضا و خروج دو شرکت بزرگ لوازم خانگی یعنی سامسونگ و ال جی از بازار ایران، شرکت‌های داخلی توانسته‌اند در زمینه ساخت محصولات با آخرین فناوری روز جهان با برخی رقبای بین‌المللی رقابت کنند اما به نظر می‌رسد راه درازی برای رسیدن به قله موفقیت و خودکفایی در این حوزه در ایران باقی مانده است.
وضعیت تکنولوژی در صنایع ایرانی
یکی از محصولات مهم در صنعت لوازم خانگی، تلویزیون است و شاید بد نباشد بدانید از بین انبوه سازندگان تلویزیون در جهان، تنها 5 برند هستند که بردها و تراشه‌های محصولات تلویزیونی را می‌سازند و سایر برندها با سفارش برد اقدام به تولید کرده و تفاوت را در بخش‌های دیگر رقم می‌زنند. همین مسئله در واقع به فرمول موفقیت چند برند برتر در صنعت لوازم خانگی تبدیل شده که قادرند از دانش و فناوری بومی خود، در ساخت محصولات با کیفیت با آخرین دستاوردهای فناوری استفاده کنند.
متاسفانه سرعت توسعه فناوری در صنعت لوازم خانگی در ایران به واسطه برخی مشکلات از جمله تحریم‌ها، به قدری کند بوده که برندهای ایرانی لوازم خانگی نتوانسته‌اند همپای رقبای بین المللی پیشرفت داشته باشد. اگرچه در سال‌های اخیر با توجه به بازتر شدن فضا و خروج دو شرکت بزرگ لوازم خانگی یعنی سامسونگ و ال جی از بازار ایران، شرکت‌های داخلی توانسته‌اند در زمینه ساخت محصولات با آخرین فناوری روز جهان با برخی رقبای بین‌المللی رقابت کنند اما به نظر می‌رسد راه درازی برای رسیدن به قله موفقیت و خودکفایی در این حوزه در ایران باقی مانده است. اگرچه برخی برندهای داخلی توانسته‌اند با تمرکز روی توسعه فناوری، محصولات با کیفیت و ممتازی را روانه بازار کنند اما توسعه لوازم خانگی مبتنی بر فناوری در ایران هنوز کار بیشتری را می‌طلبد.
عباس هاشمی، دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی ایران و رئیس کانون هماهنگی دانش، صنعت و بازار لوازم خانگی معاونت علمی و فناوری در همین زمینه گفت: ۵۰ واحد قطعه‌سازی عضو انجمن لوازم خانگی هستند که این واحدهای تولیدی بردهای الکترونیکی، ترموستات، المنت‌های مختلف و … مورد نیاز صنایع لوازم خانگی را تولید می‌کنند.
هاشمی با تاکید بر اینکه ۱۲-۱۵ واحد از این واحدهای قطعه‌سازی دانش‌بنیان هستند، گفت: با توجه به عمر کوتاه کانون هماهنگی دانش، صنعت و بازار در صدد هستیم که بستری برای دانش‌بنیان‌ها فراهم کنیم تا بیش از گذشته، تکنولوژی به این صنعت رسوخ پیدا کند.
وی افزود: همچنین در صدد هستیم که درخت فناوری هر یک از محصولات حوزه لوازم خانگی را ترسیم کنیم که در آن مشخص می‌شود برای ساخت هر یک از محصولات حوزه لوازم خانگی به چه فناوری‌هایی نیاز است.
وی با بیان اینکه ما با بدنه صنعت و دانشگاه‌ها هماهنگ می‌کنیم تا این فناوری‌ها به لوازم خانگی رسوخ کند، تاکید کرد: به دلیل اینکه صنعت، اشرافی به فعالیت نهادهای مختلف در حوزه لوازم خانگی ندارد و تمام اطلاعات این حوزه به صورت پراکنده بوده، ایجاد چنین کانونی می‌تواند به صورت متمرکز به فعالیت‌های صنعت لوازم خانگی سروسامان ببخشد و یک اتصال سیستماتیک را بین فناوران و صنعت برقرار کند.
صنعت چاره‌ای جز استقبال ندارد
هاشمی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا صنعت از دستاوردهای محققان در حوزه لوازم خانگی استقبال خوبی داشته است، گفت: صنعت چاره‌ای جز استقبال ندارد؛ البته قانون اینرسی یعنی مقاومت در برابر تغییر وجود دارد اما باید این فرهنگ را جا بیندازیم که بقای صنعت در عدم مقاومت است.
رئیس کانون هماهنگی دانش، صنعت و بازار لوازم خانگی گفت: در این کانون ریل‌گذاری می‌کنیم تا شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتاپ‌ها را به صنعت معرفی کنیم؛ مراکز نوآوری که به‌صورت پراکنده در واحدهای صنعتی ایجاد می‌شدند اکنون به صورت برنامه‌ریزی شده فعالیت خواهند کرد.
به گفته هاشمی، اکنون در مرحله‌ای هستیم که مراکز نوآوری تمایل بیشتری به فناوری‌های جدید و مباحث نوآوری دارند که این موضوعی اجتناب ناپذیر است.
پایان‌ناپذیری نفوذ فناوری در صنعت لوازم خانگی
رئیس کانون هماهنگی دانش، صنعت و بازار لوازم خانگی با بیان اینکه موضوع رسوخ فناوری و بومی‌سازی لوازم خانگی درکشور پایان‌ناپذیر است، گفت: زیرا فناوری توقف ندارد و همواره در حال توسعه است و وقتی وارد این چرخه شوند ناخوداگاه در این سیکل می‌چرخد.
وی با بیان اینکه کانون هماهنگی دانش، صنعت و بازار وظیفه دارد اتصال سیستماتیک بین واحدهای فناور و صنعتی را برقرار کند تا محصولات صنعت لوازم خانگی بر اساس یک نقشه برنامه‌ریزی شده و به روز تولید شود، گفت: ما برنامه داریم که ارزبری صنعت لوازم خانگی را کاهش و ارزآوری را افزایش دهیم.
میزان ارزبری قطعات لوازم خانگی یا واردت آنها ۱.۴ میلیارد دلار است و ما هدفگذاری کردیم که در سال ۱۴۰۲ این میزان را به نصف برسانیم. همچنین صادرات سالانه محصولات لوازم خانگی ایرانی به صورت میانگین ۳۰۰ میلیون دلار است؛ برای این موضوع هم برنامه‌ریزی داریم که تا ۱۴۰۲ به ۷۰۰ میلیون دلار برسد و ۲ برابر شود.
هاشمی با اشاره به این برنامه‌ریزی گفت: بر اساس آخرین آمار بانک مرکزی، میزان ارزبری قطعات لوازم خانگی یا واردت آنها ۱.۴ میلیارد دلار است و ما هدفگذاری کردیم که در سال ۱۴۰۲ آن را به نصف برسانیم. همچنین صادرات سالانه محصولات لوازم خانگی ایرانی به صورت میانگین ۳۰۰ میلیون دلار است؛ برای این موضوع هم برنامه‌ریزی داریم که تا ۱۴۰۲ به 700 میلیون دلار برسد و ۲ برابر شود.